بررسی مقدماتی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس ترجیح حروف الفبای نام (آی‌پی‌تی) برای سنجش عزت نفس نا آشکار

زمینه: مطالعۀ عزت نفس یکی از فراوان‌ترین روش‌های مطالعۀ تفاوت‌های فردی در روانشناسی است. در سال‌های اخیر در نتیجۀ گسترش «مدل فرایند دوگانه[1]» که هم بر اهمیت فرایندهای خودکار وهم بر فرایندهای تأملی تأکید می­کند، مطالعات روانشناسی شناختی توجه خود را معطوف معرفی دو نوع عزت نفس آشکار[2] و عزت نفس نا آشکار[3] نموده است. هدف: هدف از اجرای تحقیق حاضر بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی (پایایی و روایی) مقیاس ترجیح حروف الفبای نام برای سنجش عزت نفس ناآشکار و انطباق آن با حروف الفبای زبان فارسی بود. روش: تحقیق حاضر یک مطالعۀ توصیفی از نوع همبستگی بود که بر روی نمونه‌ای 420 نفری (239 مرد و 181 زن) از دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انجام شد. در مرحلۀ اول پایایی مقیاس آی­پی­تی به روش دو نیمه کردن و آلفای کرونباخ و باز آزمایی به فاصلۀ 14 روز بر روی 280 آزمودنی به دست آمد و در مرحلۀ دوم به منظور بررسی روایی مقیاس آی­پی­تی، همزمان با اجرای آن، مقیاس‌های عزت نفس روزنبرگ، مقیاس عاطفۀ مثبت عاطفۀ منفی و مقیاس سلامت عمومی بر روی 140 آزمودنی اجرا شد. یافته­ها: میزان همبستگی بین نمرات مقیاس آی­پی­تی به روش باز آزمایی 84/0 و ضرایب همسانی درونی آلفای کرونباخ و دو نیمه کردن به ترتیب، 87/0 و 89/0 به دست آمد. همچنین همبستگی معنادار آی­پی­تی با مقیاس‌های سلامت عمومی (56/0)، عواطف مثبت (44/0)، عزت نفس روزنبرگ (30/0) و عواطف منفی (36/0-) نشان‌دهندۀ روایی همگرا و واگرای بالای مقیاس بود. نتیجه­گیری: به طور کلی نتایج پژوهش نشان داد که روایی و پایایی مقیاس آی­پی­تی از شایستگی و کفایت لازم برای سنجش عزت نفس نا آشکار در جامعۀ ایرانی کردستان برخوردار است. با توجه به مناسب بودن شاخص‌های روان‌سنجی این مقیاس می‌توان گفت که این ابزار یک مقیاس مفید و مناسب برای ارزیابی عزت نفس نا آشکار در جوامع غیر بالینی است. همچنین تشابه نتایج گزارش‌شده در پژوهش حاضر با پژوهش‌های حاصل از زبان‌های خارجی حاکی از مناسب بودن برگردان زبان این مقیاس به فارسی است.